Τι συνέβη στις 28 Φεβρουαρίου του 2025;

Από τη Δικαιοσύνη και την Αγάπη στο Χάρτη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

Οι συγκεντρώσεις που πραγματοποιήθηκαν σε όλη τη χώρα την περασμένη Παρασκευή, πρωτόγνωρες σε μαζικότητα έστειλαν ένα ηχηρό μήνυμα στην Πολιτεία και το Κράτος. Κυρίαρχα τα αιτήματα προς πάντων υπευθύνων να λογοδοτήσουν, να αποδοθεί δικαιοσύνη και να ακουστεί επιτέλους η αλήθεια για το εγκληματικό σιδηροδρομικό δυστύχημα.

Τα αιτήματα των οργανωμένων και ειρηνικών συγκεντρώσεων ήταν ξεκάθαρα. Θα μπορούσαμε, ωστόσο, να ‘διαβάσουμε’ κάποια ακόμη, μέσα από το συμβολισμό αυτού του μεγαλειώδους γεγονότος.

Όσα άτομα παρευρέθηκαν επιβεβαιώνουν ότι οι συγκεντρώσεις ήταν γεμάτες κόσμο, όλων των κομμάτων, όλων των χρωμάτων, όλων των ηλικιών, όλων των επαγγελμάτων, όλων των κοινωνικών τάξεων. Κόντρα σε όσα μπορούν να χωρίσουν μια κοινωνία, ο κόσμος κατέβηκε στους δρόμους με όσα-για όσα ενώνουν:

Δικαιοσύνη: από τον Αριστοτέλη και την «Πολιτεία» του Πλάτωνα που θέτουν τα θεμέλια για τον ορισμό της, στο δικαίωμα στη χρηστή διοίκηση και δικαιοσύνη που συμπεριλαμβάνονται στο Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

Τιμή και Αξιοπρέπεια: από τα Ομηρικά Έπη και τις τραγωδίες του Ευριπίδη και του Σοφοκλή που τονίζουν την αξία της προστασίας της τιμής, στον ορισμό της περιύβρισης νεκρών και την ποινή που επιβάλλεται σε όσους τη διαπράττουν στον Ποινικό Κώδικα,

Αγάπη: από την Αγάπη που αποκαλύπτει τη βαθύτερη ουσία των πραγμάτων ως αρχή της χριστιανικής θεώρησης, στη σύγχρονη επιστημονική έρευνα για την «παγκόσμια γλώσσα» των συναισθημάτων,

Αλλά κυρίως:

Ο πόνος της απώλειας, το πένθος και η ελπίδα. Τα πανανθρώπινα συναισθήματα που βιώνονται διαφορετικά από άνθρωπο σε άνθρωπο αλλά για όλους αποτελούν την υπενθύμιση ότι είμαστε ζωντανοί. Για πάντα θα ενώνουν τις κοινωνίες ανεξαρτήτως αξιακών συστημάτων.

Η Regina Berger-Schmitt προσδιορίζει ως μία βασική διάσταση της κοινωνικής συνοχής την ενδυνάμωση των κοινωνικών σχέσεων, των αλληλοδράσεων και των δεσμών που διέπουν την κοινωνία. Ταυτόχρονα, οι Schiefer και Van der Noll σημειώνουν ότι πέραν των κοινωνικών σχέσεων, καθοριστική σημασία έχει ο προσανατολισμός της κοινωνίας προς το κοινό καλό κι ότι οι κοινές αξίες μπορεί να αποτελούν περισσότερο συνέπεια παρά κύριο συστατικό της κοινωνικής συνοχής.

Η μαζικότητα και η φιλειρηνικότητα των συλλαλητηρίων της 28ης Φεβρουαρίου του 2025 καθιστούν ιδιαίτερα δύσκολο να αγνοηθούν τα αιτήματα του λαού, είτε κάποιος τα ερμηνεύει σε πραγματιστικό είτε σε συμβολικό επίπεδο.

 Μακάρι λιγότερο ματωμένοι και τραγικοί δρόμοι να οδηγούν από εδώ και πέρα στην πολυπόθητη ενότητα και αλλαγή.

ΠΗΓΕΣ

Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, διαθέσιμο στον ιστότοπο: https://www.echr.coe.int/Documents/Convention_ELL.pdf.

Ευρωπαϊκός Κοινωνικός Χάρτης, διαθέσιμο στον ιστότοπο: https://www.refworld.org/cgibin/texis/vtx/rwmain/opendocpdf.pdf?reldoc=y&docid=4c10ae992.

Πλάτων, Πολιτεία, εκδόσεις Κάκτος.

Ποινικός Κώδικας, ΆΡΘΡΟ 201- Τίτλος Άρθρου: Περιύβριση νεκρών, https://www.ministryofjustice.gr/wp-content/uploads/2019/10/%CE%A0%CE%BF%CE%B9%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82-%CE%9A%CF%8E%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CE%B1%CF%82.pdf.

Ράγκος, Σ. (2021). Από της Σφίγγας τα νύχια στα χέρια του Απόλλωνα: θεϊκή παρουσία και ανθρώπινη φρόνηση στον Οιδίποδα Τύραννο του Σοφοκλή. Σκηνή, (13), 122-150.

Χατζηλάμπρου Χρ., Χριστιανικές αξίες και ανθρώπινα δικαιώματα, https://www.pemptousia.gr/2014/06/christianismos-ke-anthropina-dikeom/.

Adkins, A. W. (1971). Homeric values and homeric society. The Journal of Hellenic Studies, 91, 1-14.

Council of Europe, internet portal http://www.coe.int/t/dg3/socialpolicies/.

Jane Jenson, Defining and Measuring Social Cohesion, Commonwealth Secretariat and United Nations Research Institute for Social Development, 2010, σελ. 3.

Schiefer, D., & Van der Noll, J. (2017). The essentials of social cohesion: A literature review. Social Indicators Research, 132, 579-603.

Χριστίνα Α. Σαββίδη, Ψυχολόγος

 MSc Αναπτυξιακή & Εφηβική Υγεία

Συστημική ψυχοθεραπεύτρια